82ekran için yazan: Ahmet Toğaç
Ece Ayhan’ın 14 Aralık 1969’da Yıldız Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademisi Öğrencisi olan Battal Mehetoğlu’nun öldürülmesi üzerine yazdığı Meçhul Öğrenci Anıtı şiirinden uyarlanan film dört dakika gibi kısa bir sürede seyirciyi uzun bir yolculuğa çıkartıyor. 1969’daki şiirden 90’lardaki bir köy okuluna oradan günümüze uzanan bir yolculuk… Kimsenin tanımadığı 128’lerden biri…
128, Ayhan’ın şiirinde ve Onur Atalay Şenol’un kısa filminde öldürülen öğrencinin adıdır. Şenol, her geçen gün kimliği önemsizleşip bir takım sayılara dönüşen modern insanın trajedisiyle, ülkemizin geçmişinde yaşanmış acılar arasına bağlar kuruyor. Filmin başında devletin ve milletin yüceliğini hatırlatan Andımız’a en son katılan öğrenci olan 128, koroya dahil olmasıyla görünmez oluyor. Onu diğerlerinden özel kılan hiçbir sıfatı yok. Ancak yine film bize onu gösteriyor. Okula geç kalışını ve sırasının altına tıraşladığı kalemini görüyoruz. 128’i bir sayı olarak değil insan olarak tanımaya başlıyoruz. İmkanımız olsa 101’i, 117’yi veya 124’ü de tanıyacağız ancak kimsenin yüzü 128 kadar açık seçik değil. Hiçbir sayının yüzü 128 kadar, bir teneffüs daha yaşasaydı tabiattan tahtaya kalkacak bir çocuk [1] kadar doğrudan bakmıyor seyirciye. Meçhul bir mermiyle kara mermerin üzerine düşen meçhul öğrenci 128. Dağlardan gelen bu mermi kimin silahından çıkmıştır bilinmez ama 128, devlet dersinde öldürülmüştür.
Film dönemini 90’larda bir köy okulu olarak seçerek Kürt coğrafyasında devlet ve peşmerge birlikleri arasında yaşanan silahlı çatışmaların fark edilmeyen neticelerini görünür kılsa da yukarıda bahsedildiği gibi yaklaşık elli yılı kapsayan acılar içinde bir yolculuğa çıkıyor. Referans aldığı noktadaki 128, köydeki 128 ve belki filmin çekildiği yılda benzer yollarla hayatını kaybeden bir başka 128… Şiirin ilk dizesini, hatırlarsak Ayhan buraya bakın diye başlıyordu şiirine. Şenol da kamerasını Ayhan’ın tarif ettiği yere çeviriyor hem de elli yılı içine alacak dört dakikayla. Hatta üç planıyla Ayhan’ın “buraya bakın” mirasını “hadi bakmaya devam edin” olarak yineliyor. Bahsi yapılan üç plandan ilki o adını bilmediğimiz 128’in yüzüyken finalden bir önceki plan, bir çocuğun kara mermer üzerinde kafasından kanlar çıkan cansız bedenidir. Kapanış karesiniyse dağlardan gelen meçhul merminin pencere camını kırdığı iz oluşturuyor. Adını bilmediğimiz 128’lerin izini unutmamak için aklımıza kazınması gereken üç plan seyirciye buraya bakın, uzun uzun bakın ki hafızanızdan çıkmasın diyor. Bir köyde dünyaya gelip daha sonra bir sayı olarak silinmemeli bu kara mermerin altındaki cansız beden. İnsana insan olmanın trajedisini bir çocuğun gözyaşlarını sömürerek değil, yalnızca durgun bir yüze bakarak hatırlatan bir kısa film 128.
[stextbox id=’alert’ shadow=”false” ccolor=’f7dd65′ bcolor=’f7dd65′ bgcolor=’f7dd65′ cbgcolor=’f7dd65′ bgcolorto=’f7dd65′ cbgcolorto=’f7dd65′]
Yazan – Yöneten: Onur Atalay Şenol
Oyuncular: Mübarek Bor
Görüntü Yönetmeni: Murat Erşahin
Yapım Tarihi: 2017
Süre: 04:16
[/stextbox]
[1] Ece Ayhan’ın bahsi geçen şiirinden alıntılanmış iki dize. Metnin geri kalanında da şiirden yapılan alıntılar italic yazılacaktır.
